مقدمه

ورود شیشه به معماری تغییرات شگرفی را در هنر معماری و صنعت ساختمان سازی ایجاد کرد. امروزه نقش شیشه در این عرصه بسیار چشم گیر و غیر قابل انکار می باشد. شیشه جزو لاینفک کارهای معماران بزرگ از جمله مایس وان دور روحه، لو کوربوسیر و فرانک لیود است.

تاریخچه 

مصریان اولین کسانی بودند که ۳۶۰۰ سال پیش از میلاد به این صنعت دست بردند. (دانشنامه رشد شیشه و انواع ان)
۲۰۰ سال بعد این صنعت به سرعت به ایران کشیده شد. و نمونه های آن در حفاری های چغار زنبیل می توان مشاهده کرد که بیانگر استفاد زیاد از شیشه در ایلام کهن بوده است.

تعریف
شیشه به دلیل آرایش اتمی- مولکولی را می توان یک جامد امورف تعریف کرد. ولی بر خلاف دیگر جامدها بلوری نیست. این حالت هنگامی رخ میدهد که ماده مذاب قبل از رسیدن به نقطه انتقال به شیشه به سرعت سرد می شود.
تعاریف مختلفی برای شیشه وجود دارد که هنوز توافق کلی بر روی آنها حاصل نشده
تعریف اکادمی ملی علوم امریکا: شیشه ماده است که در پراش اشعه ایکس امورف بوده و از خود رفتار انتقال به حالت شیشه نشان میدهد.

تعریف انجمن ازمونو مواد امریکا: شیشه ماده ای معدنی است که از حالت مذاب طوری سرد شده است که بدون تبلور به حالت سرب در امده است. (سایت ویکی پدیا دانشنامه ازاد)

ورود شیشه به معماری
در قرن ۱۹ و بعد از جنگ جهانی، در واقع عصر فضا و زمان نام‌گذاری شده است، عصر زیبایی‌شناسی در حرکت، متغیر بودن و هیجان در ماشین. در اروپا و به لحاظ نیاز شدید معماری به ساخت و بازسازی فضاها و همچنین شکل گیری فضاهای جدید و گسترده مثل نمایشگاه ها دیگر استفاده از مواد و مصالح قدیمی سنگی یا آجری پاسخگو نبود. بنابراین ضرورت تحولی از سوی معماران مورد توجه قرار گرفت که به این منظور استفاده از  متریال های جدید مانند آهن و شیشه در دست کار قرار گرفت.

 پس از مدتی رضاخان، به منظور استفاده از شیشه در ساخت بناهای جدید، کارخانه شیشه و بلور کرج را احداث کرد. در همین دوران استفاده از سنگ نیز از سوی معماران مورد توجه قرار گرفت.

در دوره پهلوی اول، با بهره گیری از سبک معماری دوران هخامنشی و ساسانی، استفاده از سنگ در بناهای این دوره مشهود است، در نگاه معماری عناصری که مورد بهره برداری و یا تقلید قرار گرفتند به دو گونه بود. عناصر مشخص معماری در بنا نظیر ستون ها، سر ستون ها، پایه ستون، پنجره ها و.. دومین عناصر تزیینی نظیر نقوش برجسته حجاری ها، مجسمه ها، کنگره ها و ..

در این دوره های معماری سبک از ایرانی و غربی داشته و معماران گرچه متاثر از فضای سیاسی باستان گرایی بودند توانستند با تعداد بناهای ساخته شده فضای معماری باستان گرایی را تنوع بخشند.

معماری شیشه‌ای و حرکت‌های نوین 

ما بیشتر زندگیمان را در اتاق‌های بسته سر کرده‌ایم. این فرهنگی است که با آن بزرگ شده‌ایم و خو گرفته‌ایم. سبک معماری ما تا حد زیادی تحت تاثیر فرهنگ ما بوده است. چنانچه بخواهیم تغییری در فرهنگمان ایجاد کنیم به ناچار باید در سبک معماریمان تغییر ایجاد کنیم و این امر تنها به وسیله ترک اتاق‌های بسته و تغییر دادن آن‌ها حاصل می‌شود. با نهادینه شدن و معرفی معماری شیشه‌ای، راه برای عبور نور طبیعی خورشید، ماه و ستارگان نه فقط از طریق پنجره‌ای کوچک بلکه از طریق دیوارها که صرفا از شیشه و آن هم شیشه‌های رنگی ساخته می‌شوند، هموار می‌شود. بدین ترتیب محیط جدیدی که به وجود می‌آوریم، فرهنگی نوین را با خود به همراه می‌آورد. (پل شبارت، معماری شیشه‌ای،۱۹۱۴)
غرفه‌های شیشه‌ای برونو تات نیز به همین منظور طراحی شد و هدفی مشابه را دنبال می‌کرد که آن به کار گیری بهینه شیشه و استفاده از شفافیت و روشنایی آن در آینده معماری بود.
آلیستار پیلکینگتون روش شناوری شیشه مذاب بر سطح فلز مذاب را ابداع کرد که امروزه از آن به عنوان فرآیند شناور یاد می‌شود. با این روش ورقه‌های شیشه‌ای کاملا صاف و هموار تولید می‌شود که امروزه روشی غالب در تولید شیشه در سراسر جهان است.
در طراحی نما های جدید ساختمانی نمای شیشه ای جایگاه و مخاطب ویژه ای دارد. نماهای شیشه ای به دلیل خلوصی که دارند. میتوانند چشم بیننده را خیره کنند. در بین انواع نماهای که با متریالهای مختلف ساخته می شود نمای شیشه ای بیشتر جذابیت دارد که بتواند معماری آن بنا را تعریف کند که نما های شیشه ای این خاصیت را دارا می باشند.

مزایای کلی نمای شیشه ای:

•  کاهش بار مرده ساختمان‌‌های بلند.
•  سرعت در اجرای نما.
• فراهم ساختن امکان ورود نور طبیعی روز.
•  امکان رویت منظره بیرون.
• تأمین دید یکپارچه از مناظر بیرون برای ساکنین داخل.
• ایجاد احساس سبکی و ظرافت در ساختمان از دید یک ناظر شهری.
• کاهش آلودگی صوتی در نماهای دوجداره.
• در نمای ۲ و ۳ جداره کاهش هزینه ساخت نسبت به انواع دیگر این نما بدلیل انطباق با شرایط محیطی و آب و هوایی مختلف.
• تهویه طبیعی: استفاده از نماهای دو جداره مجهز به سیستم تهویه مناسب، منجر به کاهش مصرف انرژی در ساختمان می شود.
• کاهش مشکل آلودگی صوتی داخلی و خارجی در نماهای ۲ جداره نسبت به نماهای شیشه ای قبلی.

ترجمه و تالیف از تیم تولید محتوای آب­‌سکون